Türklerin İslamiyeti Kabulü

Türkler; hz. Ömer zamanında, 642 Nihavend Savaşı’ndan sonra, yani
Vıı. (7.) yüzyıl ortalarından itibaren Müslüman Araplarla temas etmeye
başlamışlardır.
• iran’da kurulan Sasani Devleti’nin yıkılmasından sonra Emevi
Dönemi’nden (661-750) itibaren Kafkasya’da hazarlar ve Maveraünnehir
Bölgesi’nde Türgişlerle savaşlar yapılmış ve Türk-Arap ilişkilerinde “Müca-
dele Devresi” olarak adlandırılan dönem yaşanmıştır.
• emevilerin haksız vergi almaları, mevali anlayışı gibi Arap olmayanlara uy-
guladığı olumsuz politikalar nedeniyle emeviler zamanında Türklerin islami-
yet’i kabulü küçük gruplarla sınırlı kalmıştır.
• emevilerden sonra islam devletinde Abbasiler yönetime gelmişlerdir. Ab-
basiler, Müslümanlar arasında etnik köken ayrımı yapmayarak görevleri
yetenek ve becerilere göre vermişlerdir. Bu durum ve ayrıca onları iktidara
getiren hareket içerisinde iranlılarla birlikte Türklerin de yer almış olması,
yeni dönemde Türklerin Araplara daha yakın durmalarına imkân sağlamış
ve “Dostane İlişkiler Devresi” olarak isimlendirilen bu dönemin başındaki
Talas Savaşı (751) da bu gelişmeye önemli bir ivme kazandırmıştır.
➢ Talas Savaşı (751): Orta Asya’da Kök Türk Devleti yıkılmış, siyasi otorite
boşluğu ortaya çıkmıştır. Bu siyasi boşluktan faydalanmak isteyen Araplar ve
Çinliler Batı Türkistan için mücadeleye başlamışlardır. Abbasiler ve Çinliler
arasındaki bu mücadele Talas Savaşı’na neden olmuştur. Abbasiler bu sa-
vaşta Çin’e karşı Türklerle ittifak kurmuş ve Türklerin desteği ile büyük bir za-
fer kazanmışlardır. Zaferden sonra Araplar ve Türkler arasında başlayan
dostluk ve iyi ilişkiler sayesinde Türkler İslam dinini yakından tanıma
fırsatı bulmuştur. Böylece Türkistan coğrafyasında islamiyet’in yayılmasıy-
la Batı Türkistan Çin egemenliğine girmekten kurtulmuş ve Türk-İslam tarihi
başlamıştır. Bununla birlikte Müslümanlar kâğıt, matbaa, barut, pusula vb.
buluşları kullanmayı Çinlilerden öğrenerek bunların dünyaya yayılması-
na aracılık etmişlerdir.
TÜRK-İSLAM TARİHİ
Uyarı
• islamiyet’i kabul eden ilk Türk boyu Karluklardır.
• Avrupa’da kurulan ilk Türk-islam devleti idil (Volga) Bulgarlarıdır.
• Orta Asya’da kurulan ilk Türk-islam devleti Karahanlılar’dır.