CEVAP: 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun; 53
üncü maddesinde, “Kurum ve kuruluşlar bu Kanuna göre çalıştırdıkları
personele ait kadrolarda %3 oranında engelli çalıştırmak zorundadır.
%3’ün hesaplanmasında ilgili kurum veya kuruluşun (yurtdışı teşkilat
hariç) toplam dolu kadro sayısı dikkate alınır. Engelliler için
sınavlar, ilk defa Devlet memuru olarak atanacaklar için açılan
sınavlardan ayrı zamanlı olarak, engelli kontenjanı açığı bulunduğu
sürece engel grupları ve eğitim durumları itibarıyla sınav sorusu
hazırlanmak ve ulaşılabilirliklerini sağlamak suretiyle merkezi olarak
yapılır veya yaptırılır. Engelli personel çalıştırma yükümlüğünün yerine
getirilmesinin takip ve denetimi ile engellilerin Devlet memurluğuna
yerleştirilmesinden Devlet Personel Başkanlığı sorumludur. Engelli açığı
bulunan kamu kurum ve kuruluşları bir sonraki yıl için alım yapacakları
engellilere ilişkin taleplerini her yılın Ekim ayının sonuna kadar
Devlet Personel Başkanlığına bildirmek zorundadır. Devlet Personel
Başkanlığı kurum ve kuruluşların bildirimi üzerine, engelli
kontenjanlarına yerleştirme yapabilir veya yaptırabilir. Engellilerin
memurluğa alınma şartlarına, merkezi sınav ve yerleştirmenin
yapılmasına, eğitim durumu ve engel grupları dikkate alınarak kura usulü
ile yapılacak yerleştirmelere, engellilerin görevlerini yürütmelerinde
hangi yardımcı araç ve gereçlerin kurumlarınca temin edileceğine, kamu
kurum ve kuruluşlarınca engelli personel istihdamı ile ilgili
istatistiksel verilerin bildirilmesine ilişkin usul ve esaslar ile diğer
hususlar Özürlüler İdaresi Başkanlığının görüşü alınarak Devlet
Personel Başkanlığınca hazırlanacak yönetmelikle düzenlenir.” hükmü, 72
nci maddesinde, “… Memurların atanamayacakları yerler ve bu yerlerdeki
görevler ile kurumların özellik arz eden görevlerine atanabilmeleri
için hangi kademelerde ne kadar hizmet etmeleri gerektiği ve yer
değiştirme ile ilgili atama esasları Devlet Personel Başkanlığınca
hazırlanacak bir yönetmelikle belirlenir. Kurumlar atamaya tabi olacak
personeli için bu yönetmelik esaslarına göre Devlet Personel
Başkanlığının görüşünü almak suretiyle bir personel ve atama planı
hazırlar.” hükmü, 74 üncü maddesinde, “Memurların bu Kanuna tabi
kurumlar arasında, kurumların muvafakatı ile kazanılmış hak dereceleri
üzerinden veya 68 inci maddedeki esaslar çerçevesinde derece yükselmesi
suretiyle, bulundukları sınıftan veya öğrenim durumları itibariyle
girebilecekleri sınıftan, bir kadroya nakilleri mümkündür. Kazanılmış
hak derecelerinin altındaki derecelere atanabilmeleri için ise
atanacakları kadro derecesi ile kazanılmış hak dereceleri arasındaki
farkın 3 dereceden çok olmaması ve memurların isteği de şarttır. Aşağı
dereceye atananların 68 inci maddede yazılı süre kaydı aranmaksızın eski
derecelerine tekrar atanmaları caizdir. …” hükmü yer almaktadır.
Diğer taraftan, 7.2.2014 tarihli ve 28906 sayılı Resmi Gazete’de
yayımlanan Engelli Kamu Personel Seçme Sınavı ve Engellilerin Devlet
Memurluğuna Alınmaları Hakkında Yönetmeliğin 15 inci maddesinde,
“(1) Adaylar, yerleştirildikleri kamu kurum ve kuruluşlarına, Tercih
Kılavuzunda istenilen belgeler ile birlikte süresi içinde başvurur.
(2) Kamu kurum ve kuruluşları, yerleştirmeye ilişkin olarak atamaya
yetkili amirin onayı ile beş kişiden oluşan bir değerlendirme komisyonu
kurar. Bu komisyon, atanmak üzere başvuran adayları, aranılan nitelikler
yönünden inceleyerek, nitelikleri uyanların atamalarının yapılmasını
teklif eder. Bu adaylar, kamu kurum ve kuruluşlarınca başka bir sınav
veya mülakat yapılmaksızın atanır. …” hükmü yer almaktadır.
Ayrıca, 25.6.1983 tarihli ve 18088 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan
Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin
Yönetmeliğin Ek 3 üncü maddesinde, “İlgili mevzuatına göre alınan sağlık
kurulu raporunda en az yüzde kırk oranında engelli olduğu belirtilen
memurlar ile ağır engelli raporlu eşi veya bakmakla yükümlü olduğu
birinci derece kan hısımları bulunan memurlar engellilik durumundan
kaynaklanan gerekçelere dayalı olarak yer değiştirme talebinde
bulunabilir. Bu kapsamdaki talepler bu Yönetmelikte yer alan kısıtlayıcı
hükümlere tabi olmaksızın kurumların kadro imkânları ve teşkilat
yapıları dikkate alınarak karşılanır ve bu haktan bir defadan fazla
yararlanılamaz. …” hükmü yer almaktadır. Engelli Kamu Personeli
Yerleştirme Sonuçlarına göre atamaları yapılan personelin tercih
ettikleri iller dışında engel durumuna bağlı olarak yer değiştirme
yapabilmesi için ataması yapılan kamu kurumunun adayların talep ettiği
ilde de teşkilatının bulunması gerekmektedir. Belediye ve bağlı
kuruluşları ile bunların üyesi oldukları mahalli idare birliklerinin
bulundukları il dışında diğer illerde teşkilatları bulunmadığından
adayların bu tür taleplerinin başka bir belediye emrine atanma yoluyla
gerçekleştirilmesi ise mümkün bulunmamaktadır.
Bu itibarla; sözkonusu personelin adaylığının kalkmasını müteakip yukarıda yer verilen mezkûr 74 üncü maddesi çerçevesinde Bakanlıklara naklen atanması mümkün bulunmaktadır.