Sosyal Hayatı Düzenleyen Kurallar
DİN KURALLARI
Yaptırım : Günahkar Olma
GÖRGÜ KURALLARI
Yaptırım : Alaya Alınma Görgüsüzlük
AHLAK KURALLARI
Yaptırım : Ayıplanma Küçük Görme
ÖRF ADET
Yaptırım : ?
HUKUK KURALLARI
Yaptırım : Ceza, Cebr-i İcra……..
NOT : Hukuk kurallarını diğer sosyal kurallarından ayıran en önemli fark
yaptırımının devlet gücü tarafından uygulanmasıdır.
HUKUK KURALLARININ YAPTIRIMLARI
Ceza : Kanunun suç işleyen kişilere uygulanmasını emrettiği yaptırım
! Kanunun Suç olarak saymadığı hiçbir eylemin cezası yoktur.
Suçta ve Cezada Kanunilik İlkesi
Örnek : Hapis Cezası,Disiplin Cezası,Para Cezası
KAST : İsteyerek Bilerek
TAKSİR : İstemeden, Bilinçsizce
Cebr-i İcra : Kişinin yerine getirmekle yükümlü olduğu ödev ya da
sorumluluğunu yerine getirmemesi durumunda devlet eliyle zorla yerine
getirmesi.
Örnek : Yerine getirmekle yükümlü olduğu halde altsoy ve üst soyuna yardım
etmeyen kimse aleyhine devletin yargı ve icra organları harekete geçirilerek
yardımın yerine getirilmesi sağlanır
Tazminat : Bir kimsenin bir hukuk kuralına veya yaptığı sözleşmeye aykırı
davranması sonucunda ortaya çıkan zararı ödeme yükümlülüğüdür.Ortaya çıkan mal
varlığında bir azalışa sebebiyet vermişse “maddi tazminat” zarar kişinin
kişilik değerlerinde bir eksilmeye(üzüntü,keder,toplum içerisinde yerinin
sarsılması)sebebiyet vermişse “manevi tazminat” talep edilebilir
!Tazminat cezasının yaptırımı yalnızca para ile ödenebilir.
İptal : Hukuk kurallarında aykırı olarak yapılmış idari işlemin yargı organları tarafından ortadan
kaldırılması
Örnek : Kopya çektiği iddiasıyla sınavı iptal edilen öğrencinin idari yargıda
açacağı dava ile kararın iptal edilmesi.
Hükümsüzlük : Geçersizlik Bir hukuki işlemin kanunun öngördüğü şekilde
yapılmaması veya kanuna aykırı olarak yapılması halinde hukuki sonuç
doğurmamasıdır.Geçersizlik bir üst kavramdır
Hükümsüzlük 3 ‘ e Ayrılır
Tek Taraflı Bağlamazlık : Bir hukuki
işlemin yapılmasıyla birlikte taraflardan birinin o sözleşmeyle bağlı olmasına
rağmen diğer tarafın bağlı olmaması şekildeki hükümsüzlüktür.
Örnek : 14 yağındaki bir kişi ile
fiil ehliyetine sahip bir kişi arasında yapılan sözleşme küçüğü bağlamazken
fiil ehliyeti sahibi olan kişiyi bağlar.
Uyarı : Küçüğün yasal temsilcisi
sözleşmeye onay verirse sözleşme geçerli olacaktır. Aksi halde sözleşme
geçersiz sayılacaktır.
Yokluk : Bir hukuki işlemin
geçerliliğine etkili olan kurucu unsurlarında eksiklik bulunması şeklindeki
hükümsüzlük halidir.
Örnek : Evlenme töreninin resmi evlendirme memurunun önünde yapılmayıp imam
huzurunda yapılması ya da Danıştay incelemesinden geçmeyen tüzükler yok
hükmündedir
Butlan : Bir işlemin kanunun
öngördüğü kurucu unsurlara sahip olmakla beraber kanunun emrettiği şekil şartları
yerine getirilmeden yapılması sonucunda ortaya çıkan durumdur.
Müsadere : Suçun işlenmesi yardım ve yataklık eden alete devletin zorla el
koyması
Örnek : Sahte para basan çetenin yakalanması sonrasında devletin para basma
makinesine el koyması
!Ülkemizde müsadere uygulanmaktadır fakat genel müsadere uygulanmamaktadır.
Check Also
Ekpss Vatandaşlık Güncel Bilgiler 2025
VATANDAŞLIK ÖZEL EĞİTİM VE REHBERLİK HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ22 Büyükşehir olan illerimiz: istanbul, Ankara, izmir, Adana, …