Nüfus Mübadelesi

Nüfus Mübadelesi, 30 Ocak 1923 tarihinde Türkiye ile Yunanistan arasında imzalanan Lozan Antlaşması’na ek bir protokolle gerçekleştirilen, zorunlu bir nüfus değişimi (mübadele) uygulamasıdır. Bu süreçte, Türk Ortodoks Hristiyanlar ile Yunanistan’daki Müslüman Türkler karşılıklı olarak göç ettirilmiştir.

---

📜 Tarihi Arka Plan

• Osmanlı İmparatorluğu’nun çöküşü ve Balkan Savaşları sonrası etnik temelli çatışmalar artmıştı.
• Kurtuluş Savaşı (1919-1922) sonrasında, Türkiye ve Yunanistan arasındaki düşmanlıklar ve azınlık sorunları büyümüştü.
• Bu yüzden taraflar, Lozan görüşmeleri sırasında nüfus mübadelesini bir çözüm olarak görmüşlerdir.

---

📝 Nüfus Mübadelesi Antlaşması (30 Ocak 1923)

• Antlaşma, Türk ve Yunan hükümetleri arasında Cenevre’de imzalanmıştır.
• Mübadeleye tabi tutulan gruplar:
  • Türkiye’deki Rum Ortodokslar
  • Yunanistan’daki Müslümanlar
• İstisnalar:
  • İstanbul’daki Rumlar
  • Batı Trakya’daki Türkler
  • (Ancak bu istisnalar zamanla aşınmış, birçok kişi fiilen göç etmek zorunda kalmıştır.)

---

📦 Sonuçlar ve Etkiler

• Yaklaşık 1.2 milyon Ortodoks Rum, Türkiye’den Yunanistan’a gönderildi.
• Yaklaşık 500 bin Müslüman Türk, Yunanistan’dan Türkiye’ye getirildi.
• Göç edenler çoğunlukla:
  • Köylerini, mallarını, mezarlarını bırakmak zorunda kaldı.
  • Yeni yerlerine uyum sağlamakta zorluk çekti.
• Kültürel değişimler, ekonomik sorunlar ve şehir yapısında dönüşümler yaşandı.
• Mübadele, zorunlu göç anlamına geldiği için birçok insanın hayatında travmalara yol açtı.