Ekpss Bilgi ekpss hakkında bilgi ve derslerin oldugu web sitesidir.
Saltanatın Kaldırılması (1 Kasım 1922), Osmanlı Devleti’nin resmen sona erdiği ve Türkiye Cumhuriyeti’nin temellerinin atıldığı önemli bir dönüm noktasıdır. Bu gelişme, Türkiye’deki modernleşme sürecinin başlangıcı olarak kabul edilir.
📌 Arka Plan
- Osmanlı İmparatorluğu, I. Dünya Savaşı sonrasında ağır yenilgi almış ve işgallerle karşı karşıya kalmıştı.
- Mütareke dönemi (Mondros Ateşkes Antlaşması, 1918) sonrası İstanbul Hükûmeti etkisiz hale gelmişti.
- Kurtuluş Savaşı (1919-1922) sırasında Ankara’da Mustafa Kemal Paşa önderliğinde yeni bir yönetim şekillenmişti.
🔧 Sebepler
- Çift Başlılık Sorunu: TBMM ile İstanbul Hükûmeti’nin ayrı ayrı otoriteler kurması karışıklığa neden oluyordu.
- Lozan Konferansı: 1922’de toplanacak konferansta, Türk tarafını kimin temsil edeceği netleşmeliydi.
- Egemenlik Anlayışı: Halk egemenliğine dayalı, çağdaş bir yönetim için saltanat kurumunun kaldırılması zorunluydu.
- Millî Egemenlik İlkesi: TBMM’nin “hakimiyet kayıtsız şartsız milletindir” anlayışıyla uyuşmuyordu.
🧾 Karar ve Uygulama
- 1 Kasım 1922: TBMM, saltanatın kaldırıldığını ilan etti.
- Vahdettin (son Osmanlı padişahı), 17 Kasım 1922’de İngilizlere sığınarak ülkeyi terk etti.
- Saltanat kaldırıldı, ancak halifelik kurumu geçici olarak devam etti (3 Mart 1924’e kadar).
🎯 Sonuçlar
- Osmanlı İmparatorluğu fiilen sona erdi.
- TBMM, Türkiye’nin tek meşru yönetim organı oldu.
- Cumhuriyet rejiminin yolu açıldı (29 Ekim 1923’te ilan edildi).
- Hilafet 1924’te kaldırılarak laikleşme süreci tamamlandı.
🏛️ Tarihî Önemi
Saltanatın kaldırılması, Türkiye’nin monarşik yapıdan cumhuriyete geçişinin ilk büyük adımıdır. Bu adım, hukuk devleti, laiklik ve halk egemenliği gibi modern devlet ilkelerinin temelini atmıştır.
İstersen bu konuyu bir kompozisyon, sunum, poster, ya da ders notu olarak geliştirebilirim. Hangi formatta istersin?
